Onderstaand het voorwoord uit het kantelboek van Stichting VIPE (Voor Ieder Persoon Eigen). Titel van het boek: “Met je handen in het haar en hoe je loslaat". Een stichting die gebruikte haarwerken inzamelt, reinigt en modelleert, en deze vervolgens gratis weggeeft aan hen die een pruik nodig hebben. Een stichting die een behoefte in de maatschappij heeft gesignaleerd en vervolgens op basis van vertrouwen en verbinden haar organisatie vormgeeft. De oprichters (red: Peggy van de Vijfeijken en Vivienne van Leuken) van de stichting zijn onlangs voor hun werk bekroond met de titel ‘Brabander van het Jaar’.
Een kantelboek dus. Met aan de ene kant het persoonlijke verhaal van Peggy van de Vijfeijken. Het is namelijk haar persoonlijkheid in combinatie met de dingen die ze in haar leven heeft meegemaakt die hebben geleid tot het idee om gebruikte pruiken te gaan hergebruiken. “Van schaarste naar overvloed” zou Frans Wilms het later noemen. De andere kant van het boek bestaat uit de verhalen van verschillende mensen die de stichting hebben geholpen te worden tot wat het nu is. Waaronder mijn verhaal in het voorwoord.
We laten zien hoe het anders kan
-Vivienne van Leuken-
Voorwoord - We laten zien hoe het anders kan
Een visie hebben is leuk. Die visie leven is nog veel leuker. Toen Peggy me vroeg om haar te helpen met haar idee, heb ik meteen ja gezegd. Peggy bood me de kans om in de praktijk te brengen waar ik al jaren voor pleit: samenwerken vanuit vertrouwen en verbinden omdat het de meest duurzame manier van leven is. De dagelijkse werkelijkheid in organisaties is op dit moment nog heel anders. Ruim 80% werkt vanuit wantrouwen, strijd en concurrentie. Daar betekent groei alleen financiële groei. Steeds meer mensen krijgen in de gaten dat we met dit systeem de aarde en elkaar aan het uitputten zijn. Het is dus hoog tijd voor een meer duurzame inrichting van organisaties en onze maatschappij. Een maatschappij waarin niet alles om geld draait maar om waarde. Met VIPE laten we zien hoe het anders kan.
Toen Peggy mij haar verhaal vertelde, zag ik drie belangrijke aanknopingspunten met mijn eigen verhaal. Ten eerste gaat het over duurzaam met elkaar omgaan. Ten tweede gaat het over circulariteit; een pruik is na gebruik niet op, meer mensen kunnen er plezier van hebben. Ten derde gaat het over de vervulling van een echte behoefte. Peggy zag iets voor zich dat er nog niet was. Aan de ene kant de mogelijkheid voor iedereen om een goede pruik te dragen, ook als je de financiële middelen niet hebt. Aan de andere kant zijn daar al die pruiken die ongebruikt in de kast blijven liggen. Wij brengen vraag en aanbod bij elkaar. Zolang die noodzaak er is, zal VIPE blijven bestaan.
Werken vanuit vertrouwen en verbinden vraagt om een open geest, een open wil en een open hart. Het betekent dat je ervan uitgaat dat mensen deugen. Het betekent dat je geen ‘Ja, maar...’. meer zegt. Dat klinkt misschien eenvoudig, maar dat is het niet. Denken en handelen vanuit openheid druist voor de meeste mensen nog volledig in tegen wat we gewend zijn. Eerst zien, dan geloven! Je herkent het vast wel. Hierbij gaat het helemaal niet over goed of fout, het gaat over hoe het nu eenmaal is. Hoe wij nu eenmaal zijn opgevoed en gevormd. Maar het mooie van mens zijn is, dat je hierin altijd een keuze hebt.
Met Stichting VIPE kiezen we voor die openheid, voor werken vanuit vertrouwen en verbinden. Geld en financieel gewin spelen daarbij geen rol. Dat resoneert, merken we. Daarmee bedoel ik dat we zielsverwanten vinden. Mensen willen met ons samenwerken omdat het goed voelt. Wie een pruik doneert weet dat deze goed terecht komt. Wie een pruik vraagt voelt zich gezien en gehoord, wordt met liefde en aandacht omringd en gaat met een mooie pruik naar huis. Wie met ons samenwerkt draagt op zijn of haar eigen manier bij aan het succes van VIPE. Daar hebben we geen regels voor. Vrijwillig is bij ons wel vrijblijvend, in tegenstelling tot veel vrijwilligerswerk dat is georganiseerd volgens het oude denken van controleren en beheersen. "Samenwerken vanuit vertrouwen en verbinden is de meest duurzame manier van leven." - Vivienne van LeukenIedere vrijwilliger draagt naar beste kunnen bij, in de vorm en tijd die bij hem of haar past, en bewaakt de goede naam van VIPE. Daar vertrouwen we op. Uit dat vertrouwen bloeien wonderlijk zaken op, zonder dat Peggy of ik daarop aansturen.
Binnen VIPE is werken vanuit vertrouwen en verbinden vanzelfsprekend. We voegen waarde toe aan elkaars leven en de mensen waarvoor we ons inzetten, zonder geld uit te wisselen. Maar geld hebben we natuurlijk wel nodig, want we maken ook kosten. De stichting registreren bij de Kamer van Koophandel kost geld, een bankrekening kost geld, een ruimte inrichten en huren kost geld, vrijwilligers in hun activiteiten ondersteunen kost geld. Op het moment dat ik met VIPE bezig ben, kan ik geen ander werk doen en dan verdien ik niets, dus tijd kost ook geld. Daarom moeten we moeten fondsen werven. We hebben snel gemerkt dat de wereld van fondsen nog totaal is ingericht op het oude welzijnsdenken. Het geld is over het algemeen gelabeld.
Gelabeld geld gaat uit van wantrouwen. De geldgever bepaalt volgens strikte regels wanneer je wat krijgt en waaraan je het mag uitgeven. Dan is er vaak geen match. Zo komen we bijvoorbeeld niet in aanmerking voor een subsidie uit het armoedebeleid van de gemeente omdat we niet selecteren op armoede. Als je een pruik nodig hebt, dan heb je een pruik nodig. We hoeven niet te weten hoeveel je verdient, of je schulden hebt, of dat je kaal bent door chemo of andere omstandigheden. Je hebt een pruik nodig. Punt! Zo kennen veel fondsen ook hun specifieke doelgroepen en doelen, waar VIPE net niet in past. De zorgverzekeraar wil ons best meenemen in het vergoedingensysteem, maar dan moeten we ook zorgplannen gaan opstellen en een administratieve organisatie opzetten en dat staat natuurlijk totaal niet in verhouding met het werk dat we doen. En toch blijven we bestaan.
In het begin hebben we wel eens gehoord: “Leg je idee vast, bescherm het!” Maar waarom? Tegen iedereen die dit idee wil uitvoeren zeggen we: ga je gang! We vertellen je graag hoe het aan te pakken. Inmiddels zijn we bekend met soortgelijke initiatieven in Nederland en een aantal andere landen. Goede ideeën ontstaan vaak in dezelfde tijd en ruimte. We hebben actief de samenwerking gezocht met deze ‘pruikenzusters’, zoals we elkaar zijn gaan noemen. Zo wordt onze voorraad nog groter en kunnen we meer keuze bieden. Ook ons dekkingsgebied wordt groter waardoor we meer mensen kunnen helpen. De vrouwen van de andere initiatieven hebben dezelfde houding als wij: we zijn er voor de mensen die een pruik nodig hebben om welke reden dan ook. We werken vanuit vertrouwen en verbinden. Zo laten we zien dat het ook anders kan.
Meer weten over stichting VIPE? Zie www.vipepruiken.nl. Ook jij kunt ons helpen. Door bijvoorbeeld dit artikel te delen, door ons te ‘liken’ op andere social media kanalen (Facebook, Twitter, Instagram en LinkedIn), maar laat je vooral inspireren door ons boek. Het is te koop voor €15,-. Zie voor de verkoop: https://vipepruiken.nl/ons-boek/ Alle opbrengsten van het boek komen ten goede aan de stichting.
Op de foto v.l.n.r. Peggy van de Vijfeijken, Vivienne van Leuken, Tom van den Oetelaar en CvdK Wim van de Donk, tijdens de bekendmaking Brabander van het Jaar 2018.
Fotocredits Henk van Esch.