Van de zomer fietste ik door ons mooie Zeeland. Op een gegeven moment kwam ik langs een terrasje. Op het krijtbord bij het terrasje stond: “Koffie van gisteren € 1,-”. Ik dacht wat is dat nou weer? Ik ga toch geen koffie van gisteren drinken... Maar ja, ik was al uren aan het fietsen en dit was het enige terrasje dat ik tegengekomen was. Ik nam plaats.
De ober kwam de bestelling opnemen. Het zat me toch nog steeds niet lekker... koffie van gisteren... Ik vroeg aan de ober: “hebben jullie ook koffie van vandaag?”
“Natuurlijk” zei de ober.... “Maar dan moet U wel morgen terugkomen...”
Over lusten en lasten
Vanuit de evolutie zijn wij ‘geprogrammeerd’ om (onze genen) te (laten) overleven. Dat betekend dat wij het in onze genen hebben om met ons reptielenbrein te acteren vanuit het nu. Wat heb ik nu nodig om te overleven (lusten), wat moet ik nu doen om te overleven (lasten). Morgen is daarbij totaal niet relevant.
Dat evolutionaire acteren heeft ons ver gebracht, maar in een wereld waarin we het gevaar (de lasten) zo ver als mogelijk gemitigeerd hebben, slaan we volledig door in korte termijn ‘meer’ denken en doen. We slaan door in het nu nemen van de lusten en het doorschuiven van de daar bij behoren de lasten naar morgen.
Over morgen
En precies daar zit de crux, een voornemen gaat niet over een behoefte of probleem dat er nu is. Was dat het geval geweest, dan was het geen voornemen geworden, maar dan had je het zeker weten al gedaan!
Een voornemen gaat over morgen. En morgen komt nooit want dat is morgen. Dus bedankt voor de voordelen vandaag. En de nadelen, tja dat zien we morgen wel weer...
Alle lusten hebben lasten
Waarom kan iemand moeilijk stoppen met roken, maar steekt deze persoon zijn vinger niet in de vlam van de aansteker?
Roken levert een korte termijn bevrediging op (lusten) voor de persoon die verslaafd is aan de nicotine. Maar met alle lusten komen ook lasten. Zo is roken slecht voor je gezondheid, slecht voor de mensen om je heen die ongevraagd ‘mee-roken’. Roken is een maatschappelijk probleem omdat de ziektekosten omhoog gaan en omdat de schaarse medische hulp verdeeld moet worden over rokers die zich (inmiddels willens en wetens!) ziek maken en mensen die ziek zijn geworden. Het probleem met deze lasten is echter dat deze zich pas morgen (in de toekomst) manifesteren.
Je vinger in de vlam van de aansteker steken geeft een weldadige warmte (de lusten), maar de lasten zijn direct (nu) aanwezig: pijn! Ons ‘reptielen’ brein kan dus direct de afweging maken: gevaar... stoppen dus of niet aan beginnen.
Het probleem met voornemens is dus dat er een tijdsverschil zit tussen wanneer je de lusten neemt en de lasten krijgt.
100% uitvoeringskans kan wel!
De slagingskans van voornemens is historisch gezien zeer laag. Dit omdat hetgeen je jezelf moet voornemen niet belangrijk genoeg is; omdat de lusten van het niet uitvoeren (of uitvoeren van andere dingen) klaarblijkelijk zwaarder wegen dan de toekomstige lasten van het niet uitvoeren.
Als je gegarandeerd een voornemen wil uitvoeren, dan kun je het beste wachten tot de lasten van het niet uitvoeren zich op een dermate manier aandienen dat ze te hoog en ‘levensbedreigend’ worden. Dat je als roker geen lucht meer krijgt zonder hulpmiddelen, dat je de prognose longkanker krijgt en je laatste dagen geteld zijn, dat mensen om je heen ziek worden door jouw toedoen. Dat jezelf hulpbehoevend wordt.
of...
Je reptielenbrein voor de gek houden
Of je houdt je reptielenbrein voor de gek door de lasten te visualiseren en ze daarmee dus naar het nu te halen.
Stel je hebt het voornemen om meer tijd met vrienden door te brengen in je hectische leven. Maar ja.... druk, druk, druk...
Visualiseer dan eens je eigen begrafenis: wie zit daar dan? Wat zeggen ze over jou? Hoe wil jij herinnerd worden. En? Dus wat ga je daar nu aan doen?
En nou hoor ik je al denken: “Ja, maar dat gaat natuurlijk niet werken, je kunt je reptielenbrein niet voor de gek houden”... En dat is precies wat je doet door dit te denken. Net zoals het denken “maar mijn opa rookte en die is 90 jaar geworden” het voor de gek houden van je reptielenbrein is om maar vooral NIET de lasten nu te nemen... dat werkt iedere keer weer om maar vooral niet te stoppen met roken... 'I rest my case' :)
Afbeelding: pixabay